AA muhabirinin aldığı bilgiye nazaran, insansız hava araçları üreten teknoloji şirketi Zyrone Dynamics ile yazılım ve haberleşme tahlilleri sunan CTech, dronların uzaktan denetimine yönelik işbirliği yaptı.
Zyrone Dynamics tarafından geliştirilen ZCQM hava aracına, CTech’in çok kanallı haberleşmeye imkan tanıyan patentli MOBIoT eseri entegre edilerek gerçek zamanlıya yakın bilgi haberleşmesi ve imaj transferi sağlandı, hava aracı görüş ötesinde denetim edildi.
Bu sayede Ankara-Ayaş’ta konuşlu hava aracı, Katar-Doha’dan denetim edilerek vazife uçuşunu muvaffakiyetle gerçekleştirdi.
Farklı kesimlere yönelik gereksinimleri karşılayacak bir eser ailesinin kapısını açan bu gelişmeyle, kamusal alan ve tesis güvenliği başta olmak üzere, elektrik ve boru çizgileri ile rüzgar türbinleri ve baz istasyonu denetimlerinin görüş ötesi ve otonom yapılması mümkün hale geldi.
RF linklerin kesinti yaşayabileceği kent içi binalar ortasında 4,5G ve uydu haberleşmesi ile devamlılık sağlayan sistem, 4,5G şebekesinin kapsamasının zorlandığı kırsal alanlarda ise uydu ilişkisi ile haberleşmeye devam edebiliyor. Böylelikle küçük dronların dahi kullanabildiği hafif, taşınabilir ve genişbant sistem ile kapsama zahmetine tahlil sağlanıyor.
YÜKSEK PERFORMANSLA MANUEL VE OTONOM KULLANIM
Proje için Zyrone’un ZCQM dronu ile CTech’in “mobil IOT çok kanallı haberleşme teknolojisine” sahip MOBIoT yazılım ve donanım altyapısı kullanıldı.
Birden çok 4,5G şebekesini, uydu ve RF link ile birleştirip kesintisiz data ve manzara aktarmak üzere geliştirilen MOBIoT, ZCQM’in kozmik arayüzlere sahip aviyonik mimarisiyle entegre edilerek, manzara transferi yanında aracı denetim edecek sayısal bağlantının gerçekleştirilmesini sağlayacak halde modifiye edildi.
Hava aracına entegre edilen MOBIoT, hava aracından aldığı imaj ve telemetri verisini yüksek bant genişliği irtibatına sahip sunuculara inançlı formda bilgi kesintisi ihtimalini minimize edecek halde iletti. İnançlı sunucuya gelen bu datalar, ilgili manzara değerlendirme ve araç kumanda yazılımlarında gerçek zamanlıya yakın bir gecikmeyle işlendi. Bu sayede ZCQM görüş sınırı bir bilgi bağındakine benzeri performans ile ister manuel ister otonom olarak misyona gönderilebilir hale geldi.
5G altyapısını da destekleyen sistem, bu altyapının konseyi olduğu ortamlarda daha yüksek performans ile vazife yapabilecek.
BİRÇOK KESİMDE İŞLERİ KOLAYLAŞTIRACAK
Uydu denetimi yeteneğine sahip dron, güç nakil çizgileri, baz istasyonları, petrol boru sınırlarının kontrollerinin otonom yapılması ve acil müdahalesini gerektirecek senaryolar başta olmak üzere hudut, tesis güvenliği üzere görüş ötesi data bağı gerektiren uygulamalarda eşsiz tahliller sağlayacak.
Bunların haricinde, mevcut entegrasyon Zyrone’un ağır kargo yükleri taşımak için özelleşmiş ZCOM hava araçlarında görüş ötesi teslimat ve hava aracı takibi yapılması maksadıyla uygulanacak. Zyrone’un halihazırda bu hedefle yer aldığı yurt dışı pazarlardaki yerlilik hissesinin artmasını sağlayacak.
Entegrasyonun yol haritasında geometrik form değişimi ve yük hafifletmelerinin yanı sıra yapılacak uygulamaya özel kamera entegrasyonları da hedefleniyor. Öncelikle yüksek çözünürlüklü gündüz kameralarıyla başlayacak sonuncu ürünleşme faaliyeti, termal ve multi spektral kamera seçenekleriyle çeşitlenecek.
YETENEKLERİ DAHA DA ARTACAK
Zyrone Dynamics kurucu ortağı Murat Kanber, farklı ülkelerde çeşitli dallarda hizmet veren hava araçlarının bulunduğunu söyledi.
CTech’in geliştirdiği eseri dronlarına entegre ederek hava aracının görüş ötesinde kumanda edilmesini ve imaj aktarabilmesini sağladıkları söz eden Kanber, bu sayede kargo bölümü başta olmak üzere güç çizgileri, petrol boru çizgilerinin kontrolü üzere uygulamalarla hava araçlarının dünya pazarındaki kullanımının genişleyeceğini ve bu araçlarda yerlilik oranının artacağını vurguladı.
Petrol boru çizgilerinin denetlenmesi senaryosu kapsamında Katar’dan Ankara’daki dronu denetim edip gerçek zamanlıya yakın manzara transferi sağladıklarını anlatan Kanber, “Bu kabiliyete sahip İHA’ların kullanılabileceği çok fazla alan var. Bu alanların çeşitli yararlı yüklerle zenginleştirilmesi, gereksinimlere nazaran özelleştirilmesi kelam konusu. Farklı yararlı yükler entegre ederek eserleştirme faaliyetlerimizi tamamlayacağız. CTech’in eseri de İHA’lara nazaran özelleşecek, farklı haller alacak, yetenekleri gelişecek.” diye konuştu.
EN KÜÇÜKTEN EN BÜYÜK İHA’YA
CTech İş Geliştirme Yöneticisi Caner Törün de hava, kara ve deniz platformlarının otonom misyonları icra edebilmesi için kritik haberleşme teknolojileri ürettiklerini söyledi.
Geliştirdikleri eser ve tahlillerde her bir haberleşme kanalının kısıtlarını ortadan kaldırmaya, bunları bir ortada kullanarak kesintisiz haberleşmeyi sağlamaya odaklandıklarını vurgulayan Törün, şunları kaydetti:
“Bu kabiliyetimizle insansız deniz, kara ve hava araçlarında kıymetli misyonlar üstleniyoruz. Haberleşme tarafında ulusal eserlerimizle tam bağımsızlık sağlıyoruz. Zyrone ile işbirliğimizle en küçük İHA’dan en büyük İHA’ya kadar bu yeteneği kullanarak askeri ve sivil alanda tahlil üretmiş oluyoruz. Zyrone ile birinci denemelerimizde epeyce başarılı sonuçlar aldık. Şu anda çoklu haberleşme kanalını bir ortada kullanan ve büsbütün ulusal özgün eserlerimizle sivil ve güvenlik alanında kesintisiz haberleşmeyi sağlayabiliyoruz. Yazılımı ve donanımı CTech tarafından geliştirilmiş ve çok kanallı bir mimaride çalışan MOBIoT üzerinde tüm operatörlerin GSM, LTE ve 5G şebekelerini eş vakitli kullanabilme kabiliyetine sahip. MOBIoT ile aslında bir genişbant oluşturuyoruz. Bu sayede yüksek çözünürlüklü bir manzarayı kesintisiz ve düşük gecikmeyle aktarıyoruz. Çok kanallı patentli bir haberleşme algoritması kullanıyoruz. Bir şebekenin kapsama alanından çıktığınızda öteki bir teknolojiyle devam edebiliyorsunuz. Gücün el verdiği ölçüde büsbütün komuta odasına bağlıyız. Haberleşmede bu türlü bir sonu geçmiş olduk, Zyrone ile bunu başarmış olduk. Pek çok uygulama alanında da karşılık görüyoruz.”