Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın hesaplamalarına nazaran 200 milyon ton civarında beton, taş, metal, ahşap kalıntısı var. Bu enkazlar hacim manasında ise bir metre yüksekliğinde 100 kilometrekarelik, yani Barselona’nın yüz ölçümü kadar bir alana yığılıyor.
Sadece Türkiye’de 3,3 milyon kişi zelzele nedeniyle göç etmek zorunda kaldı. Birçoğu, ülkenin batısındaki vilayetlere, yakınlarının yanına, kendilerine kapılarını açan otellere yahut üniversite yurtlarına gitti. Lakin hükumetinin datalarına nazaran yaklaşık iki milyonu, zelzele bölgesindeki depremzedeler için kurulan çadırlarda kalıyor.
HASAR ÇOK BÜYÜK
Yarım milyondan fazla konut, sarsıntıda yıkıldı yahut aldığı ağır yapısal hasarlar nedeniyle yıkılmak zorunda. Ayrıyeten başka 130 bin kadar bina da orta hasarlı ve geniş halde güçlendirme yapılana kadar içinde yaşanamayacak. Okuldan tutun da hastaneye varıncaya kadar on binlerce kamu binası ve ayrıyeten ahırlardan, çiftliklerden fabrikalara kadar öteki özel kesime ilişkin yapılar da ağır hasarlı. Lakin yollar, havaalanları, limanlar, demiryolları, elektrik çizgileri ve istasyonlar, barajlar ve rezervuarlar üzere kıymetli altyapılarda da hasar var. Bin kilometreden fazla içme suyu borusunun ve iki bin kilometreye yakın kanalizasyon borusunun yanı sıra çok sayıda atık su arıtma tesisi de hasar gördü.
DEPREM BÖLGESİ AVUSTURYA VE PORTEKİZ’DEN DAHA BÜYÜK, HATTA BULGARİSTAN’A EŞ BEDEL BİR ALAN
Durumu incelemek için yakın vakitte bölgede bulunan Dünya Bankası Türkiye Müdürü Humberto Lopez, “Yıkımın boyutu çok büyük. Nurdağı’ndan Antakya’ya giden yolda (güneydoğu Anadolu’da fay sınırı boyunca) binalarda değişen tek şey ağır hasarlı mı yoksa yıkık mı olduğu. Etkilenen alanın büyüklüğü 110 bin kilometrekare -Avusturya yahut Portekiz’den daha büyük ve Bulgaristan’a misal bir alan-, bu da çok büyük bir sorun yaratıyor” tabirlerini kullandı.
HASARIN TOPLAM MALİYETİ 34 MİLYAR DOLAR
Dünya Bankası tarafından yapılan birinci hasar değerlendirmesi, sarsıntının direkt tesirinin 34 milyar dolar (yaklaşık 31 milyar 500 milyon avro) olduğunu ortaya koydu.
Ayrıca hasar tahlili misyonlarında yer alan Avrupalı bir kaynak, hasar maliyeti açısından tesirin çok daha büyük olduğunu açıklıyor:
“Değerlendirme birçok açıdan şimdi tamamlanmadı. Yalnızca binalar üzerinde değil, tıpkı vakitte beşerler üzerinde de tesirin daha detaylı bir tahliline gereksinim vardır.”
