‘Kokuyor mu, kokmuyor mu’ tartışmasıyla son günlerde gündemde olan İzmir’de artan kirlilik çevreyi tehdit ediyor. Uzmanlar, Körfez’de 20 yıldan bu yana görülmeyen balık ölümlerinin yine görülmeye başladığını belirtiyor. Foça kıyısını kaplayan mavi renkli deniz anaları da telaşları artırıyor. Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar İzmir’de çevreyi ve doğal ömrü tehdit eden bu gelişmeleri haberglobal.com.tr için kıymetlendirdi. Prof. Dr. Yaşar, kentin pek fazla kokmadığını lakin bu durumun büyükşehir belediyesinin muvaffakiyetinden değil, geçen yaz başında olağanın üzerinde olan yağışlardan kaynaklandığını söyledi.
MAALESEF YENİDEN KOKACAK
Prof. Dr. Yaşar şu açıklamaları yaptı: “Geçen mayıs ve haziran ayında yüzde 50 oranında fazla yağmur yağdı. Bu yağmurlar İzmir Körfezi’ni büyük ölçüde temizledi. Fakat bu her şeyi çözmüyor. Geçenlerde hem bakanlık hem de belediye, Çiğli’den örnekler aldı. Azamî 12 olması gereken azot, Etraf Bakanlığı ölçümlerine nazaran 30 çıktı. İzmir Büyükşehir de ‘şahit numunesi’ olarak almış, onda da 28 çıkıyor. Yani ortada çok fark yok. Şayet yağmurlar gereğince yağmazsa, kokmuyorsa bile tekrar kokacak önümüzdeki periyotta. Bu sene esasen mart ayında başladı kokmaya. Kokudan kurtulmak için ağır metallerin önüne geçilmesi lazım. Azot ve fosfora karşı ileri biyolojik arıtman çoğalması lazım. İzmir’in Çiğli arıtması artık yetmiyor.”
DERELERİN ALTI BETONLANDI
İzmir Körfezi’nde kirlilik açısından son yılların en makus devrinin yaşandığını belirten Prof. Dr. Yaşar, şöyle devam etti: “Son üç yıldır aslında kuraklık var, derelerden su gelmedi. İzmir’de yapılan en büyük yanlışlardan biri derelerin altının betonlanması oldu. Ayrıyeten fabrikalar atık sularını arıtmadan denize vermeye devam ediyor. Derelerin altı betonlanınca su mikrobiyolojik olarak bozuluyor.”
AKINTI KİRLİ SUYU KALDIRAMIYOR
Prof. Dr. Yaşar’ın tekliflerini ise şöyle sıraladı: “Derelerin altındaki betonları kıracaksınız, atık bırakan bütün fabrikaları denetim altına alacaksınız. Bütün arıtma tesislerinin çalışmasını sağlayacaksınız. Körfez’e pis su girişi engellenmeli. İzmir’de azot ve fosforun önüne geçilmeli.. Foça’daki deniz anası büsbütün Çiğli Arıtma’nın yetersizliğinden kaynaklanıyor. Zira Çiğli’den çıkan akıntı Foça’ya sarfiyat. İzmir genelde mayıs ayında kokar. Yağmur yağmazsa tekrar kokacak. Kokunun önüne geçmek için yapılması gereken kirliliğin önüne geçmek. Fabrikaların arıtmaları çalışacak, gerekirse güç sübvanse edilecek.”
İNSAN KAYNAKLI BOZULDU
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Su Eserleri Kısmı’ndan Erhan Irmak ise son 1 aydır Foça kıyılarında telaşa neden olan mavi renkli deniz analarının ekosistemdeki bozulmaya işaret ettiğini belirterek, deniz analarının ‘Nematosis’ ismi verilen yakıcı hücrelere sahip olduğunu söyledi. Irmak, mavi renkli denizanalarının önemli zehirlenmelere sebep olabileceği ihtarında bulundu.
